Moskvada yaşayan soydaşımız, uroloq-cərrah Tamerlan Qasımov ilə müsahibə

Moskva, 18 fevral, AZƏRTAC
Müasir təbabət təkcə yüksək texnologiya deyil, həm də hər gün özünü əhalinin sağlamlığına xidmət etməyə həsr edən insanlar deməkdir. Müsahibəmizin qəhrəmanı uşaqlıq illərindən təbabətə heyranlığından Moskvada uğurlu təcrübəyə qədər uzun və mənalı yol qət edən cərrah və uroloq Tamerlan Qasımovdur.
O, Azərbaycanda doğulub boya-başa çatıb, 17 yaşında təhsil almaq üçün Rusiyaya köçüb, tibb təhsili alıb, cərrahiyyə və urologiya sahəsində peşəkar inkişafını davam etdirib. Bu gün həmyerlimiz nəinki klinik təcrübə aparır, həm də yeni tibb texnologiyalarına fəal nəzarət edir, peşəkar konfranslara qatılır və müxtəlif ölkələrdən olan həmkarları ilə əlaqə saxlayır.
T.Qasımov AZƏRTAC -a müsahibəsində bu peşəyə necə gəldiyindən, hansı müasir diaqnostika və müalicə üsullarının onda təəssürat yaratdığından, xəstə ilə şəxsi təmasların teletibbdən daha vacib olmasının səbəblərindən danışıb, həmçinin tibb elminin gələcəyi və bu sahədə Rusiya ilə Azərbaycan arasında əməkdaşlıq barədə fikirlərini bölüşüb.

- Tibb sahəsinə necə gəldiniz və ixtisas seçiminizə hansı amillər təsir etdi?
- Həmişə başa düşmüşəm ki, tibb asan yol deyil. Hələ 11 yaşımda xəstəxanaya yerləşdirilməyim bu məsələdə əsas rol oynadı. İndi simptomlar göz qabağındadır - kəskin apendisit, amma uşaqlıqda mən, əlbəttə ki, bunu dərk etmirdim. Uşaqlar böyüklərdən daha həssas olurlar. Bu hadisədən sonra məndə cərrah həkimlərə heyranlıq yarandı.
Deyirlər ki, həkimlik Tanrının bəxş etdiyi bir peşədir. Düşünürəm ki, tibbin bir hissəsi olmaq və həqiqətən ehtiyacı olan insanlara kömək etmək böyük bir nemətdir. Beləliklə, mənim bir mütəxəssis kimi yetişməyimdə uşaqlıq illərimdə baş verən bir hadisə böyük rol oynadı.
- Son illər tibb texnologiyaları necə dəyişib?
- Təbabət zamanla ayaqlaşır və yeni kəşflər ondan yan keçmir. İT həlləri iş proseslərini böyük ölçüdə optimal edir. Eynilə süni intellekt. Müasir texnologiyalar sayəsində tibb son illərdə rahat və əlçatan olub. On illər əvvəl həkimin qəbuluna yazılmaq üçün müayinə yerinə getməyə ehtiyac qalmayacağını, lakin elektron xidmətlərdən istifadə edərək bunu etmək mümkün olacağını təsəvvür etmək belə çətin olardı. Eynilə teletibb kimi, təbii ki, o, ənənəvi təbabəti əvəz etmir, lakin bütün dünyada ilkin diaqnoz qoymaq üçün istifadə olunur.
- Hansı müasir diaqnostika və müalicə üsulları sizdə daha çox təəssürat yaradır?
- Bütün mümkün olanların sırasından heç bir metodu ayıra bilmərəm. Bayaq qeyd etdiyim kimi, tibb son onilliklərdə əhəmiyyətli irəliləyişlər əldə edib. Xəstəlikləri erkən mərhələdə aşkarlaya bilən yeni müayinə üsulları ortaya çıxıb. Belə diaqnostika yeni imkanlar açır ki, bu da vaxtında müalicəyə və təhlükəli ağırlaşmaların qarşısını almağa imkan verir. Bütün bunlar təsiredicidir; prosesin özü və xüsusən də müalicənin müsbət nəticələrini görmək böyük təəssürat yaradır.
Cərrahiyyə haqqında qısaca danışsaq, əlbəttə ki, mən minimal invazivliyə əsaslanan müasir üsullara meyilliyəm, çünki bu, bədənə müdaxilə sahəsini və zədələnmiş toxumanın həcmini minimuma endirməyə imkan verir.
- Təcrübənizdə onlayn konsultasiyalara və teletibbə münasibətiniz necədir?
- Neytral münasibətim var. Onlayn konsultasiyalar və teletibb haqqında danışarkən prosesin özünü təhlil etsəniz, bu, müasir dünyada bir irəliləyişdir, lakin mən bu üsullara nadir hallarda müraciət edirəm. Mənim üçün önəmli olan xəstə ilə şəxsi təmasda olmaq, lazım gəldikdə müayinə aparmaq və diaqnozu təsdiqləmək və ya müəyyən etmək üçün onları prosedur otağına göndərmək bacarığıdır. Bu kontekstdə müsbət dinamika önəmlidir və bütün hallarda qarşımda duran məsələdən uzaqlaşmağa çalışacağam.
- Moskvada fəaliyyətinizdən bəhs edərdiniz? Niyə məhz burada işləməyi seçdiniz?
- Mən Moskvaya parlayan gözlərlə və kiçik yaşlarımdan can atdığım məqsədə bir addım daha yaxınlaşdığımı dərk edərək gəldim. Bu illər ərzində oxumuşam və oxumağa da davam edirəm. İndi, əlbəttə ki, daha asan gəlir, lakin gözlər hələ də təcrübəli həmkarlarının biliklərini mənimsəyərək parlayır.
Paulo Koelyo “Kimyagər” romanında “tale” mənasını verən “maktub” sözünü qeyd edib. Mən də hesab edirəm ki, hər şey lazım olduğu kimi alınındı. Başqa ölkədə oxumağın orada yaşayıb işləməyə çevriləcəyini düşünürdüm? Yəqin ki, xeyr. Ancaq hər şeyin belə alındığına şadam, habelə təhsil almaq, inkişaf etmək və ixtisasımı artırmaq fürsətinə görə minnətdaram.

- Azərbaycandakı həmkarlarınızla əlaqə saxlayırsınız?
- Bəli, Azərbaycandakı həmkarlarımla əlaqə saxlayıram. Bunun mənim üçün xüsusi dəyəri var. Ümumiyyətlə, xarici həmkarlar ilə ünsiyyəti xoşlayıram. Bu, həmişə yeni təcrübə və təkrarən bilik deməkdir. Biz vətənimiz haqqında danışa, həmçinin klinik hadisələri, konfransları, elmi məqalələri müzakirə edə bilərik, yəni bir-birimizin təcrübəsini öyrənmək imkanı həmişə var.
- Rusiya və Azərbaycanın tibb icmaları arasında əməkdaşlığın hansı perspektivlərini görürsünüz?
- Rusiya ilə Azərbaycan arasında tibb və səhiyyə sahəsində ilk saziş hələ 1995-ci ildə imzalanıb. Ölkələrimiz arasında səhiyyə, tibb təhsili və elm sahəsində əməkdaşlığın, o cümlədən təhlükəli yoluxucu və qeyri-infeksion xəstəliklərin qarşısının alınması və müalicəsi, ana və uşaqların sağlamlığının qorunması, dərman vasitələrinin və tibbi cihazların dövriyyəsi sahəsində dövlət tənzimlənməsi məsələlərinin həlli, ictimai səhiyyənin gücləndirilməsi üzrə qarşılıqlı fəaliyyətin inkişafına yönəlmiş sazişin məqsədlərinə əsaslanan inkişaf perspektivləri yüksəkdir.
- Pasiyentlər öz sağlamlıqları ilə bağlı hansı səhvlərə yol verirlər?
- Təcrübəmizdə tez-tez simptomlara məhəl qoymamaq, şikayətləri həkimə gec bildirmək kimi səhvlərlə rastlaşırıq. Anlamaq lazımdır ki, xəstə nə qədər tez bir mütəxəssislə məsləhətləşsə, səbəb daha tez müəyyən olunacaq və müvafiq müalicə təyin ediləcək. Bu, sonrakı ağırlaşmaları minimuma endirəcək.
Xəstələrin müalicədən sonra tövsiyələrə əməl etmədiyi hallar da olur, çünki onlar müəyyən yaxşılaşma hiss edirlər. Həkimin tövsiyələri elə-belə verilmir və əldə edilmiş nəticələri möhkəmləndirmək üçün onlara əməl etmək vacibdir.
- Hansı simptomları görməməzlikdən gəlmək olmaz və onlar görünəndə dərhal həkimə müraciət etməlisiniz?
- Simptomları görməməzlikdən gəlmək olmaz. Onların hamısı orqanizmdən asılı olaraq dəyişir. Məsələn, görmə qabiliyyətinizdə qəfil dəyişikliklər, şiddətli baş ağrısı, nəfəs darlığı, şiddətli qarın ağrısı, döş sümüyünün arxasında təzyiq, hemoptizi, nəfəs almaqda çətinlik çəkirsinizsə, onda təcili olaraq həkimə müraciət etməlisiniz. Beləliklə, sağlamlığınızın qeydinə qalın.
- Hobbiniz varmı? Stresi necə aradan qaldırırsınız?
- Sual məni düşündürdü, çünki gərgin iş günlərində istirahətə çox vaxt qalmayıb. Boş vaxtlarımda oxumağı və təmiz havada gəzməyi sevirəm. Stresdən necə azad ola bilərəm? Ailə üzvlərinin əhatəsində. Onlar mənə yeni güc və enerji bəxş edirlər, burada heç bir sirr yoxdur.
- Peşəkar gələcəyinizi necə görürsünüz? Bir işdə ixtisaslaşmağı və ya eyni anda bir neçə istiqamətdə inkişaf etməyi planlaşdırırsınız?
- Hazırda cərrahiyyə və urologiya üzrə ixtisaslaşıram, hələlik başqa sahələrə toxunmaq fikrində deyiləm. Hər bir sahə unikaldır və praktikada iki eyni klinik hadisə yoxdur. Yəni, demək istəyirəm ki, öyrənmək üçün həmişə bir şey var. Mən bu sahələrdə daha da inkişaf etməyi, bacarıqlarımı təkmilləşdirməyi və həmkarlarımın praktiki təcrübəsini mənimsəməyi planlaşdırıram.

Fəridə Abdullayeva
AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri
Moskva