Bakı, 5 noyabr, AZƏRTAC

Azərbaycanın ev sahibliyi edəcəyi BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransı (COP29) böyük bir beynəlxalq hadisədir. Bu tədbir Azərbaycanın iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə sahəsində nüfuzunu artırmaq və dünya ictimaiyyəti ilə əməkdaşlığı gücləndirmək baxımından xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Bununla yanaşı, bir sıra maraqlı qüvvələr Azərbaycanın bu cür qlobal bir tədbirə ev sahibliyi etməsinin qarşısını almaq məqsədilə sosial media platformalarında genişmiqyaslı manipulyasiya kampaniyalarına əl atır. Belə kampaniyalar xüsusilə “X” platformasında həyata keçirilir, burada saxta profillər və bot sistemlər vasitəsilə COP29 əleyhinə fikirlər süni şəkildə yayılır.
Bu fikirləri AZƏRTAC-a məxsusi açıqlamasında Milli Məclisin deputatı Vüqar İskəndərov deyib.
Sosial media manipulyasiyasında saxta hesabların rolundan danışan deputat əlavə edib: “Son zamanlar “X” platformasında keçirilən monitorinqlər göstərir ki, COP29 tədbirinin əleyhinə aparılan kampaniyada istifadə edilən profillərin böyük bir hissəsi saxtadır. Bu profillər #COP29 həştəqi altında eyni anda, eyni məzmunlu avtomatlaşdırılmış cavablar yerləşdirir. Bot sistemləri vasitəsilə yayılan bu mesajlar həqiqi istifadəçilərin fikirlərini təhrif edərək yanlış təsəvvürlər yaratmağa çalışır. Məqsəd Azərbaycanın bu tədbirə ev sahibliyi etməsi ilə bağlı böyük bir narazılıq olduğu təəssüratını yaratmaqdır. Ancaq faktiki olaraq, əksər hallarda bu profillər real insanlar tərəfindən idarə edilmir. Onlar xüsusi botlar tərəfindən avtomatlaşdırılmış cavablar yerləşdirmək üçün proqramlaşdırılıb.
Süni intellekt və avtomatlaşdırılmış bot texnologiyaları vasitəsilə yaradılan bu profillər real istifadəçilərin düşüncə tərzini və mövzuya yanaşmasını yanlış yönləndirmə potensialına malikdir. Bu taktika, hər hansı bir mövzu ətrafında mənfi fikirlər formalaşdırmaq və ictimai rəyi çaşdırmaq məqsədilə bir sıra qruplar tərəfindən istifadə olunan ümumi bir strategiyadır. COP29 əleyhinə kampaniyada da eyni metodologiya tətbiq olunur, belə ki, saxta profillər vasitəsilə tənqidlər kütləvi şəkildə yayıldıqca, insanların bu məsələyə dair yanlış məlumatlandırılması riski artır”.
Vüqar İskəndərov sosial media platformalarında yayılan yalan məlumatların geniş təsir gücünə malik olduğunu bildirib: “Belə məlumatlar həqiqi faktları gizlədərək ictimaiyyəti yanlış istiqamətləndirir və onların ətraf mühit mövzularına dair real informasiyalara olan etibarını sarsıdır. COP29 əleyhinə yayılan bu cür yalan məlumatlar isə Azərbaycanı beynəlxalq səviyyədə nüfuzdan salmağa çalışanların əlində bir vasitə kimi görünür.
Bununla yanaşı, Azərbaycan ictimaiyyəti və beynəlxalq ictimaiyyət bu cür yalan məlumatlara qarşı ayıq olmalıdır. Hər hansı bir xəbər və ya şayiənin doğruluğunu yoxlamadan qəbul etmək, insanların yanlış düşüncələr formalaşdırmasına səbəb olur. Saxta hesablardan yayılan məlumatların təsirinə düşməmək üçün istifadəçilər tənqidi yanaşmalı, mənbələrin etibarlılığını yoxlamalı və yalnız rəsmi mənbələrdən məlumat əldə etməlidirlər”.
Azərbaycana qarşı yönəlmiş böhtan kampaniyasının məqsədlərindən söz açan deputat deyib: “COP29 Tərəflər Konfransının Azərbaycanda keçirilməsi ölkənin iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə atdığı əhəmiyyətli addımlardan biridir və Azərbaycanın beynəlxalq arenadakı mövqeyini gücləndirmək potensialına malikdir. Bu tədbir Azərbaycanın təbii resursların qorunması, ətraf mühitin mühafizəsi və dayanıqlı inkişaf sahəsində həyata keçirdiyi tədbirlərin dünyaya tanıdılması üçün böyük bir imkan yaradır. Lakin bu uğura mane olmaq istəyən qüvvələr Azərbaycanın imicinə xələl gətirmək məqsədilə saxta məlumatlar yayır və ictimai rəyi çaşdırmağa çalışırlar.
Belə kampaniyaların əsas məqsədi COP29 konfransı ərəfəsində Azərbaycanın qlobal iqlim məsələlərindəki rolunu və əhəmiyyətini kiçiltmək, həmçinin ictimai rəyi manipulyasiya edərək saxta narazılıq təsviri yaratmaqdır. Bu məqsədə çatmaq üçün saxta profillər və botlar vasitəsilə avtomatlaşdırılmış cavablar yayımlanır. Beləliklə, COP29 konfransı ətrafında neqativ atmosfer yaradılmağa cəhd edilir”.
Deputat hesab edir ki, COP29 əleyhinə sosial mediadakı saxta kampaniyalara qarşı səmərəli mübarizə aparmaq üçün bir sıra tədbirlər görülməlidir:
“Platformalararası monitorinq: Sosial media platformaları saxta profilləri aşkar etmək və onların fəaliyyətini məhdudlaşdırmaq üçün xüsusi alqoritmlər və monitorinq sistemləri qurmalıdır. “X” kimi platformalar, saxta profilləri müəyyən edərək onların təsirini minimuma endirmək üçün tədbirlər almalıdır.
Maarifləndirmə kampaniyaları: İctimaiyyətin sosial media məlumatlarına tənqidi yanaşmasını təmin etmək üçün maarifləndirmə kampaniyaları həyata keçirilməlidir. İnsanlar saxta məlumatların təsirindən qorunmaq üçün xəbərlərin doğruluğunu yoxlamağa təşviq olunmalıdır.
Rəsmi məlumatların paylaşılması: Azərbaycan hökuməti və COP29-un digər təşkilatçıları tədbir barədə müntəzəm və şəffaf məlumatlar paylaşaraq yalan məlumatların təsirini azaltmaq üçün fəal olmalıdır. Bu, insanların etibarlı mənbələrdən məlumat əldə etməsini asanlaşdıracaq.
Beynəlxalq əməkdaşlıq: Beynəlxalq təşkilatlar və texnologiya şirkətləri, saxta məlumat kampaniyalarına qarşı qlobal səviyyədə əməkdaşlıq etməlidir. COP29 ətrafında baş verən bu cür manipulyasiyalar bir çox ölkənin də maraqlarını zədələyə biləcəyi üçün qarşılıqlı dəstək vacibdir.
Bir sözlə, Azərbaycanın COP29 konfransına ev sahibliyi etməsi ölkənin ekoloji məsələlərə dair mövqeyini və ətraf mühitə olan diqqətini beynəlxalq səviyyədə bir daha vurğulamağa kömək edir. Lakin bəzi maraqlı qüvvələr bu tədbirin ölkədə keçirilməsini əngəlləmək üçün sosial mediada manipulyasiya kampaniyalarına əl atır. Saxta profillər və bot texnologiyaları vasitəsilə yayılan bu cür kampaniyalar yalnız Azərbaycanın deyil, qlobal səviyyədə etibarlı informasiya mühitinin təhlükəsizliyini də təhdid edir. Azərbaycanın COP29 tədbirinə hazırlıq prosesində şəffaf və etibarlı informasiya mühiti yaratmaq və saxta kampaniyaların təsirini minimuma endirmək üçün həm daxili, həm də beynəlxalq səviyyədə lazımi tədbirlər görülməlidir”.