Bakı, 25 iyul, AZƏRTAC

Gen terapiyası oftalmologiyada yeni səhifə açacaq və görmə əngəlli milyonlarla insanın müalicəsi üçün əsas müalicə üsullarından birinə çevriləcək.
AZƏRTAC AFP agentliyinə istinadla xəbər verir ki, Birləşmiş Ştatların Mayami şəhərində gen terapiyası vasitəsi ilə 14 il görmə qabiliyyətini itirmiş Antonio Karvaxal adlı gənci müalicə etmək mümkün olub. Oftalmoloq Alfonso Sabater gəncin gözlərinin iki şəklini çəkib; birində hər iki göz bəbəyini əhatə edən buludlu çapıqlar olub. Göz damcıları vasitəsilə verilən gen terapiyasından aylar sonra çəkilən ikinci şəkildə gözdə çapıq aşkar edilməyib. Hazırda pasiyent yenidən görə bilir.
Gənc oğlan “distrofik epidermoliz bülloza” ilə doğulub və nadir bir genetik xəstəlik bütün bədənində və gözlərində qabarcıqlara səbəb olub. Lakin dünyanın ilk aktual gen terapiyasını sınaqdan keçdikdən sonra onun vəziyyəti yaxşılaşıb. Həkimlər bildirirlər ki, bu müalicə üsulu milyonlarla insanı digər göz xəstəliklərindən müalicə edə biləcək.
Pittsburqda yerləşən klinikanın həmtəsisçisi və tədqiqat üzrə direktoru Suma Krişnan bildirib ki, gözlərinə yenidən işıq gələn xəstənin vəziyyəti həm dərini, həm də buynuz qişaları birləşdirən “kollagen 7” adlı zülalın əmələ gəlməsinə kömək edən gen mutasiyasından qaynaqlanır. “Vijuvek” adlanan müalicə bu genin işləyən nüsxələrini çatdırmaq üçün təsirsizləşdirilmiş “herpes simplex” virusundan istifadə edir.
Dərmanın siçanlarda sınaqdan keçirilməsindən sonra həkimlərdən ibarət qrup ABŞ Qida və Dərman Administrasiyasından “şəfqətli istifadə” lisenziyasını ala bilib. Görmə əngəlli olanların müalicədən sonra bu göz damcısından ayda bir dəfə istifadə etməsi məsləhət görülür. Bundan başqa, sözügedən dərman DNT strukturunu dəyişdirmir və hələ ki, birdəfəlik müalicə vasitəsi sayılmır. Lakin Alfonso Sabater hesab edir ki, gen terapiyası üzrə göz damcıları virusun səbəb olduğu geni dəyişdirərək, potensial olaraq digər xəstəliklərin müalicəsində də istifadə edilə biləcək. Məsələn, ABŞ-da 18 milyon insana təsir edən və ölkənin buynuz qişasının nəqlinin təxminən yarısını təşkil edən “Fuchs” distrofiyasını müalicə etmək üçün fərqli bir gendən istifadə oluna bilər.